انواع فولادهای آلیاژی
فولادهای آلیاژی یکی از مهمترین دستههای فولادها هستند که با افزودن عناصر آلیاژی مختلف به فولاد پایه (که عمدتاً شامل آهن و کربن است) خواص مکانیکی و فیزیکی آن بهبود یافته و متناسب با کاربردهای مختلف طراحی میشوند. در این مقاله، به بررسی انواع فولادهای آلیاژی، خواص و کاربردهای آنها خواهیم پرداخت.
1. فولادهای آلیاژی کمکربن (Low-Alloy Steels)
این نوع از فولادهای آلیاژی معمولاً دارای مقادیر کمی از عناصر آلیاژی مانند کروم، نیکل، مولیبدن و وانادیم هستند. هدف از افزودن این عناصر افزایش سختی و مقاومت در برابر سایش، خستگی و خوردگی است. از مهمترین انواع این گروه میتوان به فولادهای ASTM A36 و A572 اشاره کرد که در ساختارهای ساختمانی و صنایع خودروسازی کاربرد دارند.
2. فولادهای زنگنزن (Stainless Steels)
فولادهای زنگنزن به دلیل داشتن کروم بالا (حدود 10.5٪ یا بیشتر) مقاومت بسیار خوبی در برابر خوردگی دارند. نیکل و مولیبدن نیز بهبود مقاومت در برابر اکسیداسیون و اسیدها را فراهم میکنند. انواع متداول این گروه شامل فولادهای آستنیتی (مانند 304 و 316)، فریتی (مانند 430)، مارتنزیتی (مانند 410) و دو فازی (مانند 2205) هستند. کاربردهای این فولادها از ظروف آشپزخانه تا تجهیزات پزشکی و صنایع شیمیایی گسترده است.
3. فولادهای ابزار (Tool Steels)
این فولادها به دلیل داشتن عناصر آلیاژی مانند تنگستن، مولیبدن، کروم و وانادیم، سختی و مقاومت به سایش بسیار بالایی دارند. این ویژگیها آنها را برای ساخت ابزارهای برش، قالبها و ابزارهای صنعتی مناسب میسازد. فولادهای ابزار شامل انواع HSS (فولادهای سرعت بالا) و فولادهای کارسرد و کارگرم هستند.
4. فولادهای مقاوم به حرارت (Heat-Resistant Steels)
این نوع فولادها برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت در برابر حرارت بالا دارند، طراحی شدهاند. ترکیبات آلیاژی شامل کروم، نیکل و آلومینیوم باعث افزایش پایداری در دماهای بالا میشوند. این فولادها در ساخت توربینهای گازی، تجهیزات پتروشیمی و بویلرها استفاده میشوند.
5. فولادهای مقاوم به سایش (Wear-Resistant Steels)
فولادهای مقاوم به سایش با افزودن عناصر مانند کروم و منگنز بهبود یافته و برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت به سایش دارند، استفاده میشوند. این فولادها در تجهیزات معدنی، بیلهای مکانیکی و ماشینآلات کشاورزی کاربرد دارند.